Verleden jaar was de Nederlandse shorttracker Sjinkie Knegt in het nieuws. Hij had namelijk brandwonden opgelopen. Dit is echter maar één van de vele voorbeelden van een persoon die brandwonden oploopt. Volgens de Brandwondenstichting worden jaarlijks ruim 92.000 personen door een huisarts behandeld voor een brandwond. Daarnaast worden er ook nog eens 9.000 mensen op de Spoedeisende Hulp in een ziekenhuis behandeld aan brandwonden.
Tot slot zijn er ook nog 900 personen per jaar die opgenomen worden in één van de brandwondencentra. Deze centra bevinden zich in Groningen, Rotterdam en Beverwijk.
Bovenstaande cijfers geven duidelijk aan dat brandwonden veelvuldig voorkomen. Brandwonden kunnen een verschrikkelijke afloop tot gevolg hebben. Graag informeren we jou dan ook zo uitgebreid mogelijk over brandwonden. In dit artikel kan je onder andere de volgende onderwerpen terugvinden:
- Wat zijn brandwonden?
- De ernst van brandwonden
- Eerstegraads
- Oppervlakkig tweedegraads
- Diep tweedegraads
- Derdegraads
- Oorzaken & gevolgen
- Door het leven gaan met brandwonden
Wat zijn brandwonden?
Een brandwond is een beschadiging van de huid. Deze beschadiging ontstaat door de inwerking van (extreme) hitte, elektriciteit of een chemische stof. De beschadiging komt tot stand door de huid voor een bepaalde tijd aan een bepaalde temperatuur blootgesteld wordt.
Bij een brandwond kan de huid gedeeltelijk of volledig beschadigen. De uiteindelijke mate van de ernst van brandwonden kan je hieronder lezen. Er wordt namelijk onderscheid gemaakt tussen eerstegraads, oppervlakkig tweedegraads, diep tweedegraads en derdegraads.
De ernst van brandwonden
De ernst van de brandwond is afhankelijk van verscheiden factoren. De oorzaak van de verbranding, de leeftijd van het slachtoffer, de plek op het lichaam, de tijd waarin de huid aan de extreme temperatuur blootgesteld is en de exacte temperatuur. Op basis van deze factoren kan uiteindelijk de diagnose gesteld worden: eerstegraads, oppervlakkig tweedegraads, diep tweedegraads of derdegraads.
Eerstegraads
Bij een eerstegraads brandwond kom je er relatief goed af. De huid heeft een rode/roze kleur en doet pijn. Deze pijn kan zich uiten in een pijnlijk gevoel of in prikkelingen op de desbetreffende plek.
Bij een eerstegraads brandwond is het overigens niet geheel correct om dit een brandwond te noemen. De huid is namelijk niet stuk, waardoor de term ‘verbranding’ passender is. Een eerstegraads verbranding ontstaat bijvoorbeeld als je te lang (onbeschermd) in de zon hebt gezeten. De belangrijkste kenmerken bij een eerstegraads verbranding zijn:
- Prikkelend of pijnlijk gevoel
- Droge huid
- Rode/roze kleur van de huid
- Geen wond op de huid
- De huid kan een beetje opgezwollen zijn
Oppervlakkige tweedegraads brandwond
De gradatie boven de eerstegraads verbranding is opgedeeld in twee soorten: oppervlakkig- en diep tweedegraads. Een oppervlakkige tweedegraads brandwond voelt pijnlijk aan en is duidelijk te herkennen aan blaren op de huid. Het gevolg hiervan is dat de huid nat aanvoelt en (behoorlijk) rood kan worden. Ook kan je roze tinten bij de beschadigde huid terug vinden.
Het kenmerk van een oppervlakkige tweedegraads brandwond is het feit dat de opperhuid tot in de lederhuid beschadigd is. Relatief gezien is dit minder erg dan een diepe tweedegraads brandwond.
Diepe tweedegraads brandwond
Bij een diepe tweedegraads brandwond is je huid nog erger beschadigd dan bij een oppervlakkige tweedegraads brandwond. Hierbij is de lederhuid namelijk meer aangetast dan bij de oppervlakkige tweedegraads brandwond. Hier is sprake van als de extreem hoge temperatuur een langere periode vat heeft gehad op de huid.
De volgende kenmerken passen bij een diepe tweedegraads brandwond:
- De huid voelt soepel doch pijnlijk
- Er zitten duidelijke blaren op de huid
- De huid voelt nat aan
- De huid trekt rood/wit weg
Het verschil tussen de oppervlakkige- en diepe tweedegraads brandwond heeft dus betrekking op de staat van de lederhuid. Bij een diepe tweedegraads brandwond is de lederhuid ernstig beschadigd ten opzichte van een oppervlakkige tweedegraads brandwond.
Derdegraads brandwond
De ergste en meest heftige vorm van een brandwond is een derdegraads brandwond. Bij deze vorm zijn de opper- en lederhuid volledig beschadigd. Dit trekt zo diep; tot aan het onderhuids vetweefsel is de huid beschadigd.
De huid kan bij een derdegraads brandwond verschillende kleuren hebben. Dit kan variëren tussen wit, beige en donkerbruin. De huid voelt erg stug aan en het doet nauwelijks pijn. Wel voelt de huid super droog aan.
Oorzaken & gevolgen
Hoe kan een brandwond ontstaan? Die vraag is te beantwoorden aan de hand van onderstaand rijtje. In dit rijtje zie je veelvoorkomende oorzaken van brandwonden terugkomen:
- Verbrand door de zon: te lang onbeschermd in de (felle) zon gezeten.
- Vuur/vlamverbranding: direct contact met (erg) heet vuur.
- Elektriciteitsverbranding: direct contact met elektriciteit.
- Contactverbranding: het aanraken van een extreem heet voorwerp.
- Hete vloeistofverbranding: het in contact komen met heet water, hete thee of hete koffie.
- Chemische verbranding: het in contact komen met een chemische stof.
Zoals je kan zien zijn de oorzaken van brandwonden behoorlijk divers. In sommige situaties zijn brandwonden ook het gevolg van een samenloop van vervelende omstandigheden. De gevolgen van brandwonden kunnen vrij heftig zijn. Daarover kan je hieronder meer lezen.
Door het leven gaan met brandwonden
Als je brandwonden opgelopen hebt, kom je bij de huisarts, in het ziekenhuis of bij één van de brandwondencentra terecht. De hulpverleners verlenen de best mogelijke zorg. De gevolgen van brandwonden kunnen echter voor een blijvende verandering in het leven zorgen.
Na de behandeling van brandwonden zijn namelijk duidelijke littekens zichtbaar. Naarmate de graad van de brandwonden toe neemt, des te duidelijker zijn de littekens zichtbaar. Deze littekens kunnen een behoorlijke impact op het (sociale) leven. Daarnaast kunnen de littekens voor lichamelijke beperkingen zorgen. Dit komt omdat littekens stug zijn en niet meer mee rekken, zoals voorheen wel het geval was. Hierdoor zijn slachtoffers van brandwonden gebonden aan blijvende hersteloperaties.
Het oplopen van brandwonden kan voor het slachtoffer ook als een shock ervaren worden. Bij de eerstegraads verbranding en bij de tweedegraads brandwonden kan het slachtoffer behoorlijk veel pijn hebben. Bij een derdegraads brandwond is de voelbare minder pijn dan je vooraf zou denken. Bij een uitgebreide verbanding kan echter het bewustzijn van het slachtoffer wegzakken. Dit komt doordat de brandwonden voor een zuurstoftekort zorgen.
Het oplopen van een brandwond door bijvoorbeeld een ongeluk of ongeval kan blijvende psychische schade achterlaten bij het slachtoffer. Dit kan het slachtoffer levenslang tekenen.
Mocht je brandwonden oplopen, is het advies om zo snel mogelijk naar de huisarts of de spoedeisende hulp te gaan. Met name bij tweedegraads- en derdegraads brandwonden is snelle actie vereist. In het ziekenhuis, en in één van de drie brandwondencentra, ben je in goede handen. De littekens ten gevolge van de hoge temperatuur hebben echter een grote impact op het leven van het slachtoffer.