Op sommige onderwerpen rust een groot taboe. Dat is onder andere het geval bij bedplassen. Wij vinden het echter belangrijk dat dit onderwerp goed bespreekbaar is. Vandaar dat wij dit uitgebreide artikel over bedplassen hebben gemaakt. In dit artikel kan je alle informatie over bedplassen vinden.
Onder andere de volgende vragen komen aan bod:
- Wat is bedplassen exact?
- Welke vormen van bedplassen bestaan er?
- Wat zijn de oorzaken van bedplassen?
- Hoe wordt de diagnose gesteld?
- Welke cijfers zijn er bekend over bedplassen?
- Zijn er risicofactoren?
- Welke behandelingen bestaan er?
Wat is bedplassen exact?
Over het algemeen raakt elk kind zindelijk. Dit is een natuurlijk proces dat plaats vindt tussen het tweede en het vijfde levensjaar. Als na het vijfde levensjaar een kind nog steeds in bed plast, spreken we officieel van bedplassen.
Het is belangrijk om te onthouden dat een kind bedplassen absoluut niet met opzet doet. Dit komt puur doordat het kind nog niet aangeleerd heeft om de bekkenbodemspieren te beheersen. Deze spieren zorgen ervoor dat het plassen opgehouden wordt.
Overigens komt bedplassen ook bij volwassenen voor. Bij volwassen spelen echter andere zaken een rol die het bedplassen veroorzaken. Daarover kan je meer lezen onder het kopje ‘Wat zijn de oorzaken van bedplassen?’.
Welke vormen van bedplassen zijn er?
Op het moment wordt er onderscheid gemaakt tussen twee verschillende vormen van bedplassen: primair en secundair.
Bij primair bedplassen is een kind nog nooit droog gebleven tijdens de slaap gedurende een periode van minstens zes maanden.
Bij secundair bedplassen is een kind of volwassen voorheen wel droog gebleven voor een minimale periode van zes maanden. Maar, indien dit kind of volwassen gedurende een periode van minstens 3 maanden lang minimaal twee keer per gaat bedplassen, is er sprake van secundair bedplassen.
In de nieren wordt urine geproduceerd. De hoeveelheid urine zal gereduceerd worden door vasopressin. Dit is een hormoon dat door de hypofyse aangemaakt wordt.
De hoeveelheid van dit hormoon wordt natuurlijk verhoogd tijdens het slapen. Dit zorgt ervoor dat je ’s nachts niet of minder vaak naar het toilet hoeft te gaan. Bij kinderen die last hebben van primair bedplassen vindt deze natuurlijke verhoging niet plaats. Dit betekent dat er meer urine in de blaas terecht komt dan eigenlijk zou moeten. Zonder dat de kinderen het door hebben, zullen ze in hun bed plassen.
Wat zijn de oorzaken van bedplassen?
Over het algemeen heeft bedplassen niet één vaste oorzaak. Nee, er zijn meerdere oorzaken mogelijk voor bedplassen. Hierbij kan je denken aan onder andere:
- Een medische aandoening, zoals een infectie aan de urineblaas
- Een veranderd slaapritme
- Gebruik van medicatie
- Een psychische stoornis
- Overmatig drugs- of alcoholgebruik
- Bepaalde vormen van diabetes
Ook de volgende factoren kunnen een rol spelen:
- Sociale factoren
- Emotionele factoren
- Organische oorzaken
- Urineproductie rijping
- Diepte van de slaap
- De capaciteit van de blaas
- Erfelijkheid
- Congestief hartfalen
- Depressie
- Dementie
Zoals je aan de gigantische hoeveelheid oorzaken kunt zien, is bedplassen absoluut niet iets dat onderschat mag worden. Het is echter voor velen een zeer lastig bespreekbaar onderwerp. Men schaamt zich en dat is absoluut goed te begrijpen. Het is echter belangrijk om hierover te praten met een vertrouwenspersoon of een arts.
Hoe wordt de diagnose gesteld?
Bij bedplassen bestaat niet echt iets als het stellen van een diagnose. Als er een paar keer per week in het bed geplast wordt, is er sprake van bedplassen. Dat is in feite de enige diagnose die een arts kan stellen.
Mocht jezelf, of één van je kinderen, last hebben van bedplassen, is het noodzakelijk om dit bij de huisarts bespreekbaar te maken. Een huisarts kan er vervolgens voor kiezen om een slaapspecialist te raadplegen of om te kijken naar eventuele slaapstoornissen.
Welke cijfers zijn er bekend over bedplassen?
Bedplassen is voor veel mensen en geleerden een ietwat onbekend onderwerp. Dit heeft ook deels te maken met het feit dat er een taboe op dit onderwerp rust. Toch zijn er door de jaren heen enkele onderzoeken gedaan naar het bedplassen. Daaruit bleken onderstaande cijfers:
- Bij 10% van kinderen die 6 jaar zijn
- Bij 7% van kinderen die 7 jaar zijn
- Bij 5% van kinderen die 10 jaar zijn
- Bij 3% van kinderen die 12 jaar zijn
- Bij 1% tot 2% procent van volwassenen
Primair bedplassen komt vaker voor bij jongens dan bij meisjes.
Secundair bedplassen komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen. Overigens komt bij 2,1 procent van de senioren die in een wooninstellingen wonen het bedplassen voor. Ook bij ouderen is het dus een serieus probleem.
Zijn er risicofactoren?
Je hebt hierboven kunnen lezen dat vele oorzaken kunnen zorgen voor het bedplassen. Maar, er bestaan ook risicofactoren.
Primair bedplassen komt bijvoorbeeld vaker voor bij kinderen met ADHD of kinderen die in probleemgezinnen wonen.
Secundair bedplassen komt vaker voor bij kinderen die recentelijk stress mee hebben gemaakt. Dit kan komen door misbruik, fysiek geweld, verwaarlozing of een scheiding van de ouders.
Ook hebben meerdere onderzoeken aangetoond dat erfelijkheid een grote rol speelt. Kinderen hebben een grotere kans op deze aandoening indien hun ouders en/of broers c.q. zussen ook last hebben gehad van de aandoening.
Welke behandelingen bestaan er?
Er bestaan hedendaags meerdere methoden die deze aandoening kunnen bestrijden. Het is allereerst ontzettend belangrijk om de schaamte en angst weg te nemen. Zodra deze emoties zoveel weggewerkt zijn, kunnen de behandelingen in gang worden gezet. Het is daarbij ook van belang om geduldig te zijn; het is niet een aandoening die binnen 1 week over is.
De volgende methoden kunnen gehanteerd worden:
- Minder vloeistoffen drinken: laat je kind aan het einde van de dag steeds minder drinken. Op die manier zal de urine minder vol zitten aan het einde van de dag. Het lichaam van je kind zal een routine opbouwen, waardoor het bedplassen verminderd of weggenomen kan worden.
- Alarm therapie: deze therapie werkt op basis van een onderlegger inclusief vochtdetectie. Deze onderlegger wordt onder het kind geplaatst. Zodra de onderlegger vochtig gaat, gaat er een alarm af. Het kind zal hier niet altijd wakker door worden, maar het zal wel stoppen met plassen. Vervolgens kan dit traject weer opnieuw starten, nadat de luier en lakens verschoond zijn. Het kind zal op deze manier aanleren om niet in het bed te plassen.
- Periodiek ontwaken: bij deze methode maak je het kind op vaste tijdstippen wakker. Dit moet je elke nacht herhalen. Op die tijdstippen kan het kind dan een plasje doen op het toilet.
- Positieve bevestiging geven: deze methoden draait om het positieve gevoel dat je aan een kind kan geven. Beloon het kind als hij/zij een nacht heeft geslapen zonder in het bed te plassen. Je kan deze methode min of meer vergelijken met het opvoeden van een hond.
Hulpmiddelen
Ook bestaan er tegenwoordig enkele hulpmiddelen die je kan gebruiken. Dit zijn bijvoorbeeld absorberende broekjes van Hubbies, waterdichte matrasbeschermers, incontinentie materiaal of voorleesboeken omtrent bedplassen.
Slotwoord
Het is ongelooflijk belangrijk om het bedplassen bespreekbaar te maken. Op die manier kan het gevoel van schaamte en de angst weggenomen worden. Vervolgens is het een kwestie van een lange adem en veel geduld. Het bedplassen is niet binnen één week opgelost; nee hier kan een lange periode over heen gaan. Breng het geduld op en behaal uiteindelijk het gewenste resultaat.